ΟΜΑΔΑ ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ

Η Τήνος είναι το τέταρτο σε μέγεθος νησί των Κυκλάδων (Έκταση 194 τ. χμ.) μετά την Άνδρο, τη Νάξο και την Πάρο. Εχει 8.574 κατοίκους (απογραφή 2001) μοιρασμένους σε 62 οικισμούς. Ανήκει στις βόρειες Κυκλάδες και βρίσκεται νοτιοανατολικά της Άνδρου και βορειοδυτικά της Μυκόνου.

Η απόσταση από την Άνδρο είναι μόλις (στο σημείο που ονομάζεται Στενό) 1/2 μίλι ενώ η κοντινότερη απόσταση απο τις ακτές της Μύκονου απέχουν περίπου 5 μίλια και 9 μίλια απο λιμάνι σε λιμάνι. Νοτιοδυτικά του νησιού και σε απόσταση 12 μιλίων βρίσκεται η πρωτεύουσα του νόμου, η Σύρος.

Ο Τσικνιάς που βρίσκεται στα ανατολικά είναι το ψηλότερο βουνό του νησιού με 726 μ. ύψος. Στο κεντρικό τμήμα δεσπόζει ο απόκρημνος βράχος του Εξώμβουργου με 641 μ ύψος με την Αρχαία και Ενετική πόλη και το υψίπεδο του Πατέλα ή "Πολέμου ο κάμπος". Το συνολικό μήκος της ακτογραμμής της υπολογίζεται, σε 114 χμ. και ο περίπλους των παραλίων της σε μικρή απόσταση από την ακτή απαιτεί πλου 37 περίπου ν. μιλίων.

Χάρτης της Τήνου, χαλκογραφία από το βιβλίο του Olfert Dapper "Description exact des iles des l'Archipel...", Άμστερνταμ 1703

ΟΙ ΚΥΚΛΑΔΕΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Πιστεύεται ότι πριν από εκατομμύρια χρόνια δεν υπήρχε Αιγαίο πέλαγος, αλλά η Τήνος, μαζί με άλλα νησιά, ήταν ενδεχομένως απομεινάρια βουνοκορφών μίας έκτασης που ένωνε την Ελλάδα με την Ασία.

Το νησί κατοικείται από τα πανάρχαια χρόνια. Πρώτοι κάτοικοι αναφέρονται οι Φοίνικες και αργότερα οι Ίωνες, οι Αθηναίοι, οι Μακεδόνες και οι Ρωμαίοι.

Το όνομά της ενδεχομένως προέρχεται από τον πρώτο οικιστή της, τον Τήνο. Άλλες ονομασίες του νησιού ήταν «Υδρούσα» και «Οφιούσα» εξαιτίας του μεγάλου πλήθους φιδιών. Ο Αριστοφάνης ακόμα την ονομάζει «Σκοροδοφόρο» λόγω των εκλεκτών σκόρδων που παρήγαγε.

Για την αρχαία Τήνο έγραψαν ιδιαίτερα έργα ο Αινησίδημος ("Τηνιακά") και ο Αριστοτέλης ("Πολιτεία Τηνίων") ο οποίος και την επισκέφθηκε. Αυτά τα έργα όμως δυστυχώς δεν διασώθηκαν


Μετά την παρακμή της Ρώμης, η Τήνος υπάγεται στην Βυζαντινή αυτοκρατορία.

Η Τήνος, αφενός επειδή αποτελούσε απομακρυσμένη αποικία του Βυζαντίου και αφετέρου εξαιτίας της σημαντικής γεωγραφικής της θέσης, γνώρισε κυριολεκτικά αμέτρητες καταστροφές, λεηλασίες, αιχμαλωσίες, βιασμούς και σφαγές από αναρίθμητες πειρατικές επιδρομές Τούρκων, Αράβων, Σαρακηνών, Σικελών, Ούννων και Γότθων. Σαν να μην έφτανε αυτό, κατά την ίδια περίοδο η γύρω περιοχή γνώρισε εφιαλτικές στιγμές από φοβερούς σεισμούς, τόσο σε έκταση καταστροφών, όσο και σε συχνότητα. Ακόμα δεν έλειπαν και οι φοβερές επιδημίες όπως η καταστροφική πανώλη. Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, η Τήνος δεν είχε το πεδίο να αναπτύξει πολιτισμό, δεδομένου ότι για τους Τήνιους ακόμα και η επιβίωση δεν αποτελούσε αυτονόητο αγαθό.

Εφόσον στο Βυζάντιο διοικούσε γενναίος και αποφασιστικός αυτοκράτορας, οι Κυκλάδες τελούσαν υπό την προστασία του, διαφορετικά τα δεινά πολλαπλασιαζόντουσαν. Το φαινόμενο αυτό ασφαλώς γινόταν ολοένα και πιο συχνό, όσο μεγάλωνε η φθορά του Βυζαντίου.

Η Τουρκοκρατία της Τήνου δεν έμοιαζε σε καμία περίπτωση με τα άλλα μέρη της Ελλάδας. Οι Τήνιοι είχαν αρκετές ελευθερίες και προνόμια τόσο στην ενδυμασία την θρησκεία και τον πολιτισμό, όσο και στην οικονομία του νησιού.

Συγκεκριμένα είχαν το δικαίωμα να φορούν τοπική ενδυμασία, δεν ήταν υποχρεωμένοι να φορούν ούτε φέσι και είχαν ελευθερία να κτίζουν εκκλησίες και σχολεία.

Ακόμα δεν επιτρεπόταν να προσεγγίζει στο νησί ο τουρκικός στόλος, χωρίς άδεια. Η παρουσία των Τούρκων ήταν σχεδόν ανύπαρκτη, αφού δεν έμεναν καθόλου στο νησί, εκτός από τον διοικητή και τον δικαστή που συχνά απουσίαζαν από την έδρα τους. Το νησί ουσιαστικά αυτοδιοικούνταν από τέσσερις αιρετούς που αποτελούσαν την ανώτατη εξουσία της Τήνου που ονομάστηκε Κοινότης της νήσου Τήνου.

Σε αυτή την εποχή η Τήνος γνωρίζει μεγάλη άνθηση. Ακμάζει οικονομικά μετά από την θεαματική ανάπτυξη του εμπορίου και της εξέλιξης της μαρμαρογλυπτικής με περιοδείες και καταστήματα σε ολόκληρο τον Βαλκανικό χώρο και την Μικρά Ασία.


Η Τήνος ξανάρχεται στο προσκήνιο της ιστορίας τον δεκαπενταύγουστο του 1940.

Το εύδρομο Έλλη ήταν αγκυροβολημένο και σημαιοστολισμένο για την μεγάλη εορτή, έξω από το λιμάνι της Τήνου. Η Ελλάδα εκείνη την εποχή είχε διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις της με την φασιστική Ιταλία.

Ενώ ετοιμάζονταν το τιμητικό άγημα να βγει από το πλοίο, η Έλλη χτυπήθηκε άνανδρα από τορπίλη Ιταλικού υποβρυχίου, τυλίχθηκε αμέσως στις φλόγες και μία ώρα μετά βυθίστηκε. Ακόμα δύο τορπίλες που είχαν στόχο την κατάμεστη από κόσμο προβλήτα του νησιού δεν εξερράγησαν ποτέ, γεγονός που μνημονεύεται ως θαύμα της Παναγίας.

Το άνανδρο χτύπημα της Έλλης από τορπίλη Ιταλικού υποβρυχίου, έγινε ενώ η φασιστική Ιταλία δεν είχε καν κηρύξει πόλεμο εναντίον της Ελλάδας.

Αν και η συγκεκριμένη ενέργεια είχε σαν σκοπό να "τσαλακώσει" την Ελληνική υπερηφάνεια, δεν κατάφερε τίποτα περισσότερο από το να οπλίσει τους Έλληνες με περισσότερο πείσμα, ώστε να εξαναγκάσουν αργότερα τα φασιστικά στρατεύματα να υποστούν την πιο ταπεινωτική τους ήττα.

Ως φόρο τιμής, κάθε χρόνο, εκπρόσωπος της κυβέρνησης ρίχνει στεφάνι στο σημείο που βυθίστηκε το Έλλη, ενώ ο αρχηγός στόλου καταθέτει στεφάνι στο Μαυσωλείο της Έλλης που βρίσκεται κάτω από τον Ναό της Μεγαλόχαρης.

Το παραπάνω κειμενο ειναι απο τον επίσημο δικτυακο τοπο του Δημου Τηνου
http://www.tinos.gr/gre/

το παρακάτω κείμενο είναι απο το βιβλίο ''ΜΥΣΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ'' ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΡΧΕΤΥΠΟ