ΟΜΑΔΑ ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ

Λένε πως στα σκουπίδια μπορεί κανείς να βρει «θησαυρούς»... Παλιές εκδόσεις, σπάνιες φωτογραφίες μίας άλλης εποχής, πίνακες ζωγραφικής και οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί ο νους...

Αυτό που δεν θα μπορούσε να φανταστεί ο δικός μου νους, ήταν ο συγκεκριμένος ακέραιος αρχαίος οξυπύθμενος αμφορέας, στην επιφάνεια του οποίου διακρίνονται ασβεστολιθικά συσσωματώματα, με σωλήνες πολυχαίτων, δακτυλιοσκώληκες, κοράλλια, όστρακα και κελύφη άλλων οργανισμών.

Ο αμφορέας βρέθηκε παρατημένος, δίπλα σε κάδο σκουπιδιών στο Κολωνάκι, στην οδό Λυκαβηττού 12 στις 15:30.

Κάλεσα αμέσως την αστυνομία και μετά από ένα πεντάλεπτο αναμονής, ήρθαν τέσσερεις μηχανές της ΔΙΑΣ, τον παρέλαβαν και με έστειλαν για κατάθεση στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής, όπου μου είπαν πως θα αναλάβει την έρευνα το τμήμα αρχαιοκαπηλίας. Άλλη μία ιστορία καθημερινής τρέλας από το κέντρο της Αθήνας...

ΠΡΩΤΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Στην περιοχή των Αμπελοκήπων στα σύνορα με το Κολωνάκι, δεσπόζει ένα παλιό αρχοντικό που για κάποια χρόνια φιλοξένησε την πρώτη γυναίκα (Ιωάννα Στεφανόπολι) στην Ελλάδα, που εισήχθη σε ελληνικό πανεπιστήμιο τον Σεπτέμβριο του 1890. Σήμερα το συγκεκριμένο σπίτι, βρίσκεται εγκαταλελειμμένο...

 Η Στεφανόπολι ήταν κόρη του δημοσιογράφου Αντώνιου Στεφανόπολι, εκδότη της γαλλόφωνης εφημερίδας Messager d' Athènes  γεννημένου στην Κορσική από οικογένεια με καταγωγή από τη Μάνη που είχε εγκατασταθεί στην Αθήνα. Ο πατέρας της, αν και δεν απαρνήθηκε ποτέ τη γαλλική του υπηκοότητα, χρησιμοποιούσε την εφημερίδα του ως όχημα για να περάσει η επίσημη ελληνική άποψη σε ένα διεθνές κοινό. Οπαδός της Μεγάλης Ιδέας, μεγάλωσε με ανάλογα ιδανικά την κόρη του.

Τα πρώτα γράμματα τα διδάχθηκε κατ'οίκον από τη θεία της, κα Σμόλτσε, μετέπειτα διευθύντρια του Παρθεναγωγείου της Παλλάδος στην Κωνσταντινούπολη. Σε ηλικία 10 ετών εισήχθη στο Ελληνικό Παρθεναγωγείο της Αικατερίνης Λασκαρίδη, όπου διακρίθηκε συστηματικά. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών της επιθυμούσε να φοιτήσει σε γυμνάσιο όμως εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν Θηλέων. Ύστερα από διαβήματα της δώθηκε η άδεια να παρακολουθήσει στο σπίτι της μαθήματα του Γυμνασίου με αναγνωρισμένους καθηγητές οι οποίοι αργότερα κατέθεσαν σε ειρηνοδικείο πως είχαν διδάξει τα καθορισμένα από τον νόμο μαθήματα και της αναγνωρίστηκε απολυτήριο Γυμνασίου. Τον Ιούνιο του 1889 συμμετείχε επίσης σε απολυτήριες εξετάσεις του Γυμνασίου όπου διακρίθηκε και πήρε τον υψηλότερο βαθμό ανάμεσα σε 60 μαθητές.

Τον Σεπτέμβριο του 1890, σε ηλικία 15 ετών, ήταν μια από τρεις γυναίκες, μαζί με τις Φλωρεντία Φουντουκλή και Ελένη Ρούσσου, που έκαναν αίτηση για εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τα μέχρι τότε ανάλογα αιτήματα γυναικών, που είχαν ξεκινήσει από το 1879, είχαν απορριφθεί με το αιτιολογικό πως τα δευτεροβάθμια σχολεία Θηλέων στα οποία είχαν φοιτήσει δεν ήταν κανονικά Γυμνάσια και αντιστοιχούσαν στον κατώτερο κύκλο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και όχι τον ανώτερο.

«Ιωάννα Στεφανόπολι», Εφημερίς των κυριών, έτος Δ΄, αριθ. 184, 21 Οκτωβρίου 1890

Οι αιτήσεις των άλλων δύο απορρίφθηκαν αλλά το αίτημα της Στεφανόπολι παραπέμφθηκε από τη σύγκλητο του πανεπιστημίου στη Νομική Σχολή, η οποία απεφάνθη πως δεν υπήρχε νομικό κόλλημα για την αποδοχή της αίτησης της. Η σύγκλητος όμως ήταν διχασμένη με τη Θεολογική Σχολή, σύμφωνα με αφήγηση της Στεφανόπολι, να θεωρεί το να διαβεί μια γυναίκα το κατώφλι του πανεπιστημίου ανοσιούργημα ανάλογο με το να διαβεί το κατώφλι του ιερού της εκκλησίας. Τελικά παρέπεμψε το θέμα στο Υπουργείο Παιδείας, το οποίο, κατόπιν συζητήσεων, αποφάσισε να επιτρέψει στην Στεφανόπολι να εγγραφεί στη Φιλοσοφική Σχολή. Η Στεφανόπολι φοίτησε ως επισκέπτρια για μερικούς μήνες και συνέχισε τις σπουδές της στο Παρίσι.

Η Στεφανόπολι ήδη κατά τη διάρκεια των σπουδών της εργαζόταν στη Messager. Ήταν από τις πρώτες που έφεραν ενόπιον της διεθνούς γνώμης το ζήτημα της ιταλικής κατοχής των Δωδεκανήσων. Κατ'εντολή του Υπουργείου Εξωτερικών, με το οποίο συνεργαζόταν η Messager d' Athénes, έγραψε μια σειρά άρθρων στα γαλλικά για το καθεστώς των νησιών τα οποία αναδημοσιεύτηκαν σε αρκετές εφημερίδες καθώς και ένα βιβλίο επίσης στα γαλλικά με τίτλο Τα νησιά του Αιγαίου και τα προνόμια τους ενώ συνετέλεσε στο να καθιερωθεί διεθνώς για το νησιωτικό σύμπλεγμα η ονομασία Δωδεκάνησα αντί για Ανατολικές Σποράδες που ήταν το μέχρι τότε πιο διαδεδομένο. Μετά τον θάνατο του πατέρα της το 1913 της ανατέθηκε η διεύθυνση του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων(ΑΠΕ) από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Λάμπρο Κορομηλά. Μέσα από την Messager, την οποία μετέτρεψε σε ημερήσια το 1915, και το ΑΠΕ υποστήριξε την πολιτική του Βενιζέλου για προσέγγιση με την Αντάντ. Ενώ ήταν διευθύντρια του ΑΠΕ φέρεται να την προσέγγισε ο βαρώνος Σεγκ, επικεφαλής της γερμανικής προπαγάνδας στην Ελλάδα, προσφέροντας της χρήματα για να δημοσιεύει τις γερμανικές θέσεις, πρόταση που η Στεφανόπολι αρνήθηκε κάθετα. Κατά την περίοδο του Εθνικού Διχασμού μετέβη στη Θεσσαλονίκη για να βρίσκεται δίπλα στην Κυβέρνηση Εθνικής Αμύνης και εκεί ο Υπουργός Εξωτερικών Νικόλαος Πολίτης της ανάθεσε να μεταβή στο Παρίσι για να πληροφορήσει τους εκεί πολιτικούς για τα γεγονότα της Αθήνας. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τη σύνταξη της συνθήκης των Σεβρών εξετέλεσε πολλές αποστολές για την κυβέρνηση Βενιζέλου, ο οποίος λέγεται πως την επαίνεσε λέγοντας πως η Ελλάδα θα είχε πολλά ωφέλη αν διέθετε μερικούς άντρες σαν αυτή τη γυναίκα.

Ύστερα από την ήττα της βενιζελικής παράταξης στις εκλογές του 1920 η Στεφανόπολι διέκοψε την κυκλοφορία της Messager αλλά την επανεκίνησε το 1923 μέχρι το 1941, όταν και υποχρεώθηκε από τις κατοχικές δυνάμεις να τη διακόψει εκ νέου, λίγο μετά την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα. Η Messager επανήλθε στην κυκλοφορία το 1945 υπό άλλη ιδιοκτησία, με την Στεφανόπολι να συμμετέχει ως απλή συνεργάτρια. Συνέχισε να συνεργάζεται με το Υπουργείο Εξωτερικών κατά καιρούς και την περίοδο της υπόθεσης Μπελογιάννη συμμετείχε στη συγγραφή φυλλαδίου στα γαλλικά με τίτλο Le procès d'Espionnage en Grèce 15 Février-1 Mars 1951  το οποίο μετέφερε τις απόψεις της ελληνικής κυβέρνησης εν όψει της διεθνούς κατακραυγής.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής της δώρισε όλη την περιουσία της στη Χριστιανική Αδελφότητα Νέων (X.A.N.). Το αρχείο της βρίσκεται στο Μουσείο Μπενάκη.

Μαρμάρινο ανάγλυφο  απεικονίζει ψαράδες που με τα δίχτυα τους τραβάνε ένα άγαλμα από την θάλασσα. Μουσείο Όστιας Ιταλία

«Ευχαριστώ τον Θεό για τον Βεζούβιο. Ευχαριστώ τον Θεό για τα ναυάγια» Bondo Wyszpolsk

Με αφορμή το γυναικείο χάλκινο άγαλμα, μήκους 2 μέτρων και βάρους 300 κιλών που «ψάρεψαν» τούρκοι ψαράδες στον Κόλπο της Σύμης  αρκετά χιλιόμετρα ανοικτά της περιοχής των ακτών της Μαρμαρίδος, ας δούμε και κάποιες άλλες περιπτώσεις χάλκινων αγαλμάτων που βρέθηκαν στην θάλασσα με μερικά εξ’ αυτών να μην παίρνουν την θέση που τους αρμόζει και άλλα να εξαφανίζονται...

1.Η κυρά της Καλύμνου και ο έφιππος ηγεμόνας

Η περίφημη «Κυρά της Καλύμνου» είναι ένα εντυπωσιακό άγαλμα, που είχαν «ψαρέψει» το 1995 δύο Καλύμνιοι ψαράδες και το είχαν παραδώσει στις αρχές, καθώς και ο έφιππος ηγεμόνας, το χάλκινο άγαλμα που τμηματικά ανασύρθηκε από Καλύμνιους ψαράδες στη θαλάσσια περιοχή Καλύμνου –Κω και ανήκει στους υστεροελληνιστικούς– Ρωμαϊκούς χρόνους.

Και τα δύο βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Καλύμνου.

Στήν ίδια θαλάσσια περιοχή έχει βρεθεί και το παρακάτω χάλκινο τμήμα.

2.       Ο Απόλλωνας της Γάζας

Το 2013 ένας Παλαιστίνιος που ψάρευε στα ανοικτά των ακτών της Λωρίδας της Γάζας ανακάλυψε ένα χάλκινο άγαλμα 2.500 ετών του Έλληνα θεού Απόλλωνα. Το σπάνιο άγαλμα εξαφανίστηκε από το κοινό σχεδόν αμέσως μετά την ανάσυρση του από τη θάλασσα. Η κυβέρνηση της Χαμάς στη Γάζα αναφέρει ότι τώρα έχει τον έλεγχο του αγάλματος.

3.       Ο Κάστωρ ή Πολυδεύκης

Βρέθηκε απο Τούρκους ψαράδες το 2011 και προσπάθησαν να το πουλήσουν ανεπιτυχώς. Το χάλκινο άγαλμα των 75 εκατοστών της ελληνιστικής περιόδου παραδόθηκε απο τις αρχές στην διεύθυνση του Μουσείου Ντενιζλί.

4.       Το γλυπτό του Λύσιππου της νικηφόρας νεότητας

Το άγαλμα ανακαλύφθηκε το 1964 από ψαράδες του χωριού Fano της Ιταλίας, σε διεθνή ύδατα μεταξύ Ιταλίας και Γιουγκοσλαβίας. Πρόκειται για ελληνικό χάλκινο άγαλμα που βρίσκεται στην κατόχη του Getty, ύστερα απο παράνομη πώληση. Οι Ιταλικές αρχές δίνουν αγώνα για να το επαναπατρίσουν.

5.       Ο Έφηβος των Αντικυθήρων

Ο «Έφηβος των Αντικυθήρων» είναι ένα από τα ωραιότερα αρχαία ελληνικά αγάλματα. Ο εντοπισμός του το 1900 στον βυθό της θάλασσας από σφουγγαράδες ήταν μια μεγάλη ανακάλυψη και η  «ανασύστασή» του υπήρξε μια ακόμα μεγαλύτερη πρόκληση για συντηρητές, γλύπτες και αρχαιολόγους. Αρχικά έχει ερμηνευτεί ως Απόλλωνας, «Λόγιος» Ερμής που κρατά κηρύκειο και ρητορεύει, Ηρακλής με ρόπαλο ή λεοντή ή κάποιος νικητής αθλητής που φέρει ως έπαθλο σφαιρικό ληκύθιο, σφαίρα, στεφάνι, φιάλη ή μήλο. Επειδή κατά την ανάσυρση του αγάλματος δεν εντοπίστηκαν τα αντικείμενα που έφερε κάποτε στα χέρια του, η τεκμηρίωση μετατράπηκε σε γρίφο.... Βρίσκεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

6.       Τα χάλκινα Riace

Η σημαντικότερη, ίσως, ανακάλυψη μετά την εύρεση του Ηνίοχου των Δελφών, είναι δύο χάλκινα αγάλματα που ανακάλυψε ένας Ρωμαίος ερασιτέχνης ψαροντουφεκάς, τον Αύγουστο του 1972, στην ανατολική ακτής της Καλαβρίας κοντά στο ακρωτήριο Riace. Τα δύο αγάλματα έχουν μέγεθος μεγαλύτερο του φυσικού (2,06μ.) και απεικονίζουν δύο γυμνούς πολεμιστές. Είναι πιθανό ότι τα δύο έργα δημιουργήθηκαν στο τέλος του 5ου αι. π.Χ. Υποθέσεις θέλουν τα αγάλματα είτε να προέρχονται από ένα σύνταγμα χάλκινων γλυπτών του Φειδία στο ιερό των Δελφών ή ότι ανήκουν σε ένα ανάθημα των Αχαιών στην Ολυμπία. Τα δύο αγάλματα, τα οποία διαφέρουν σε ύψος κατά λίγα εκατοστά, φέρουν την ένδειξη άγαλμα Α και το άγαλμα Β, πιστεύεται ότι έχουν κατασκευαστεί από ξεχωριστούς γλύπτες. Το άγαλμα Α του Μύρων, μαθητή του Φειδία και άγαλμα Β του Αλκαμήνη.

7.       α.Ο Δίας ή Ποσειδώνας του Αρτεμισίου και β. το σύμπλεγμα του αλόγου και του αναβάτη

α. Ο Δίας ή Ποσειδώνας του Αρτεμισίου είναι αριστουργηματικό έργο αρχαίας ελληνικής τέχνης. Φιλοξενείται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Πιστεύεται ότι αναπαριστά τον Δία που κραδαίνει μύδρο ή κεραυνό ή τον Ποσειδώνα που κρατά την τρίαινα. Το αντικείμενο που κρατούσε δεν βρέθηκε. Βρέθηκε στην θάλασσα έξω από το Αρτεμίσιο της Εύβοιας, στο σημείο που είχε ναυαγήσει ένα πλοίο στα μέσα του 2ου αιώνα π.Χ. Προηγήθηκε η εύρεση του αριστερού χεριού το 1926 και του υπόλοιπου αγάλματος το 1928. Η εύρεση δημοσιεύτηκε από τον Γεώργιο Οικονόμο το 1928 στα Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών. Η εξερεύνηση του ναυαγισμένου πλοίου διακόπηκε το 1928 λόγω του θανάτου ενός από τους δύτες και από τότε δεν επαναλήφθηκε. Πιστεύεται ότι το πλοίο μετέφερε ελληνικά έργα προς εξαγωγή με προορισμό την Ιταλία.

β. Το έργο θεωρείται μοναδικό γιατί ουσιαστικά πρόκειται για το μόνο πρωτότυπο γλυπτό που αντλεί το θέμα του από το δημοφιλές στην αρχαιότητα άθλημα των ιπποδρομιών. Το ενδιαφέρον για την απεικόνιση των φυλετικών χαρακτηριστικών του αναβάτη και την κεντρομόλο δύναμη που διατρέχει η στάση του, το τοποθετούν χρονολογικά στο μισό του 2ου αιώνα π. Χ.

8.       Το "Παιδί του Μαραθώνα"

Από τα ομορφότερα χάλκινα χυτά αγάλματα των κλασικών χρόνων, που σώζεται σχεδόν ακέραιο. Ο έφηβος αποδίδεται όρθιος, γυμνός, στηριζόμενος στο αριστερό πόδι. Ο κορμός κάμπτεται σιγμοειδώς, χαρακτηριστικό της τέχνης του διάσημου γλύπτη Πραξιτέλη. Στο προτεταμένο αριστερό χέρι κρατούσε χαμένο σήμερα αντικείμενο, στο οποίο στρέφει το βλέμμα του, κλίνοντας το κεφάλι. Στο υπερυψωμένο δεξί χέρι επίσης κρατούσε αντικείμενο, που δεν σώζεται. Στην πλούσια κόμη έχει στερεωθεί ταινία με κερατοειδή προεξοχή στην κορυφή του κεφαλιού. Τα μάτια του είναι ένθετα, προσδίδοντας στη μορφή εξαιρετική ζωντάνια και εκφραστικότητα. Έχει προταθεί η ταύτισή του με έφηβο αθλητή, νικητή σε αγώνα, ενώ κατά μία άλλη άποψη απεικονίζεται ο Ερμής. Αποτελεί με βεβαιότητα πρωτότυπο έργο της σχολής του Πραξιτέλη, που δείχνει όλη τη χάρη, την απαλότητα στην κίνηση και την ευλυγισία, που χαρακτηρίζουν τα έργα του μεγάλου γλύπτη. Βρέθηκε στη θαλάσσια περιοχή του Μαραθώνα Αττικής και εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

9.       Ο Φιλόσοφος των Αντικυθήρων

Εικονιστική κεφαλή και τμήματα από χάλκινο χυτό αγάλμα φιλοσόφου, πραγματικό έργο τέχνης της ελληνιστικής εποχής. Ανασύρθηκαν από ναυάγιο του 1ου αι. π.Χ. και εκτός από το κεφάλι σώζονται τα πόδια της μορφής με τα σανδάλια, τα χέρια και τμήματα του ιματίου. Ο φιλόσοφος παριστάνεται όρθιος με μακρύ ιμάτιο. Με το αριστερό χέρι κρατούσε ραβδί, ενώ το δεξί είναι προτεταμένο. Στην κεφαλή του ώριμου άνδρα αποδίδονται με ρεαλισμό τα ατομικά χαρακτηριστικά. Τα μαλλιά είναι ατημέλητα και η γενειάδα πλούσια, το μέτωπό του χαράζουν βαθειές ρυτίδες, τα χείλη του είναι μισάνοιχτα, ενώ ξεχωρίζουν οι ένθετοι οφθαλμοί με το διαπεραστικό βλέμμα, που προσδίδουν ζωντάνια στην έκφραση του προσώπου. Πιστεύεται ότι απεικονίζεται ένας κυνικός φιλόσοφος, κατά πάσα πιθανότητα ο Βίων ο Βορυσθενίτης, που είχε εγκατασταθεί στην Αθήνα. Το άγαλμα θα ήταν στημένο σε κάποιο δημόσιο χώρο της πόλης, ίσως στην αγορά ή στο γυμνάσιο. Βρέθηκε στο βυθό της θάλασσας των Αντικυθήρων, μαζί με πολλά άλλα γλυπτά, το 1901-1902.

10.   Ο Αγών ή Εναγώνιος Έρως και η ερμαϊκή στήλη του Διονύσου

Μόλις εφτά χρόνια μετά την ανακάλυψη του ναυαγίου των Αντικυθήρων ένα νέο ναυάγιο που μετέφερε αρχαία γλυπτά εντοπίστηκε στο βυθό της Μεσογείου και ανακαλύφθηκε πάλι από Έλληνες σφουγγαράδες. Τον Ιούνιο του 1907 δύτες ενός σπογγαλιευτικού εντόπισαν υπολείμματα ενός αρχαίου ναυαγίου βορειοδυτικά της πόλης Mahdia στις ακτές της Τυνησίας. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1908 και τερματίστηκαν του 1913 από την υπηρεσία αρχαιοτήτων του Γαλλικού Προτεκτοράτου. Από τη φύση του πολυτελούς φορτίου ήταν σαφές ότι το πλοίο είχε ως στόχο τη μεταφορά έργων τέχνης από την Ανατολή προς την αγορά της Δύσης ενώ παρουσιάζει μεγάλη συγγένεια με αυτό των Αντικυθήρων. Χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 2ου αιώνα π. Χ. ενώ το πλοίο φαίνεται να είχε αποπλεύσει από το λιμάνι του Κάνθαρου του Πειραιά πιθανόν για να μεταβεί στην αγορά της Ιταλίας.

Ένα χάλκινο άγαλμα φτερωτού νέου έχει ξεχωρίσει από τα ευρήματα. Η μορφή έχει ύψος 1,36 και ο νέος παριστάνεται γυμνός. Με το αριστερό χέρι στερεώνει ένα στεφάνι στα μαλλιά του ενώ στο δεξί κρατούσε πιθανόν κάποιο αντικείμενο. Το άγαλμα θεωρείται σαν απεικόνιση του πανίσχυρου θεού Έρωτα.

Το δεύτερο σημαντικό χάλκινο γλυπτό είναι μια ερμαϊκή στήλη που επιστέφεται με κεφαλή του Διόνυσου. Το ύψος του φτάνει τα 1,03 μέτρα. Οι ερμαϊκές στήλες ήταν πολύ δημοφιλείς στον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Τοποθετούνταν σε σταυροδρόμια, εισόδους κτηρίων, σε γυμνάσια, σε παλαίστρες και άλλα δημόσια σημεία. Συνήθως στο μέσον της στήλης υπήρχαν ολόγλυφα ανδρικά γεννητικά όργανα. Είναι η μία από τις δύο μοναδικές χάλκινες Ερμές που διασώθηκαν. Η μορφή παριστάνεται με μια έκφραση θεϊκής γαλήνης και ηρεμίας. Ο θεός απεικονίζεται γενειοφόρος και σε ώριμη ηλικία. Σημαντικό στοιχείο επίσης είναι η υπογραφή του δημιουργού στο μπροστινό μέρος του δεξιού αγκώνα «Βοήθος Καχληδόνιος Εποίει».

11.   Κεφαλή φιλοσόφου

Το 1969 ένας ντόπιος αυτοδύτης εντόπισε υπολείμματα ενός αρχαίου ναυαγίου στο βυθό της ανατολικής ακτής των στενών της Μεσσήνης κοντά στο χωριό Porticello. Με την βοήθεια επιπλέον ντόπιων δυτών άρχισαν την συστηματική σύληση του φορτίου λαθραία αλλά το Νοέμβρη του ίδιου χρόνου ανακαλύφθηκαν από την Ιταλική αστυνομία. Οι αρχαιολογικές αρχές ξεκίνησαν την έρευνα τον Ιούλιο του 1970 και ανελκύστηκε μια μεγάλη συγκέντρωση υπολειμμάτων του φορτίου. Χρονολογικά τοποθετείται μεταξύ 470-440 π. Χ. Από τα γλυπτά που μετέφερε θεωρείται πως ήταν ένα εμπορικό πλοίο μεσαίου μεγέθους (16,5μ). Η καταγωγή του πιθανολογείται πως ήταν η Αττική και ίσως προοριζόταν για έναν ή περισσότερος αγοραστές σε κάποια πόλη της σημερινής Ιταλίας.

12.   Ο Απόλλων του Piombino

Το πρώτο γλυπτό το οποίο ανακαλύφθηκε στο βυθό της θάλασσας είναι το χάλκινο άγαλμα με το όνομα Απόλλων του Piombino. Ανακαλύφθηκε το 1832 στη θαλάσσια περιοχή του ακρωτηρίου του Piombino. Πρόκειται για ένα άγαλμα με ύψος 1,15μ. που απεικονίζει το θεό Απόλλων, παρά το νεαρό της ηλικίας της μορφής. Στο αριστερό του πόδι σώζεται μια επιγραφή που αναφέρει ότι το γλυπτό ήταν αφιέρωμα-δεκάτη στη θεά Αθηνά ενώ στο εσωτερικό του αγάλματος εντοπίστηκε μια μικρή ενεπίγραφη που έφερε τις υπογραφές του Μηνοδότου από την Τήρο και του φόντα του Ρόδιου. Χρονολογείται στα τέλη του 2ου με αρχές του 1ου αι. π. Χ. Βρίσκεται και εκτίθεται μέχρι και σήμερα στο μουσείου του Λούβρου.

13.   Ο Ποσειδώνας της Λιβαδόστρας

Ένα ακόμα μεμονωμένο αρχαίο άγαλμα εντοπίστηκε τυχαία από ψαράδες κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα στην θαλάσσια περιοχή του Κορινθιακού κόλπου το 1897. Μεταξύ των σωζόμενων τεμαχίων συμπεριλαμβανόταν η σχεδόν άρτια διατηρημένη κεφαλή του αγάλματος. Πρόκειται για ένα άγαλμα ύψους 1,18μ. το οποίο απεικονίζει ένα γυμνό γενειοφόρο άνδρα. Στη βάση του φέρει την επιγραφή «ΤΟ ΠΟΤΕΙΔΑΟΝΟΣ ΙΑΡΟΣ» και είναι σαφές ότι απεικονίζεται ο Ποσειδώνας. Εκτίθεται στο Ε.Α.Μ.

14.   Η κυρά της θάλασσας

Τον Αύγουστο του 1953 Τούρκοι ψαράδες έπιασαν στα δίχτυα τους ένα αρχαίο γλυπτό ενώ ψάρευαν στις ακτές της Μικράς Ασίας, στη θαλάσσια περιοχή του ακρωτηρίου Arap Adasi, κοντά στη χερσόνησο της Κνίδου. Το άγαλμα είναι μια γυναικεία μορφή που παριστάνεται να φορά εσωτερικά ένα χιτώνα ο οποίος καλύπτεται εξωτερικά από ένα ιμάτιο ενώ φέρει ένα πέπλο στερεωμένο στους δύο ώμους. Διάφορα σενάρια θέλουν το άγαλμα λόγω του υπερφυσικού μεγέθους να απεικονίζει μια θεά, ίσως τη Δήμητρα ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι ίσως πρόκειται για την μορφή μιας βασίλισσας. Φιλοξενείται στο μουσείο της Σμύρνης.

15.   Ο έφηβος της Agde

Το άγαλμα ανακαλύφθηκε το Σεπτέμβριο του 1964 στην κοίτη του ποταμού Herault νοτιοδυτικά της πόλης Agde. Πρόκειται για ένα χάλκινο άγαλμα, ύψους 1,33μ. Το ιδανικό κάλλος του γυμνού νέου, η στάση και η απόδοση της μυολογίας του σώματος το τοποθετούν χρονολογικά στον 5ο αι. π. Χ. Είναι ένα έργο ύστερης ελληνιστικής εποχής, το οποίο απεικονίζει κάποιο νεαρό Μακεδόνα πρίγκιπα.

16.   Ο μαινόμενος Σάτυρος της Mazara Del Vallo

Το 1997 στη Mazara del Vallo, ένα μικρό χωριό στο νοτιοδυτικό άκρο της Σικελίας, πιάστηκε στα δίχτυα ψαράδων το δεξιό χάλκινο πόδι αγάλματος. Ένα χρόνο μετά ήρθαν στην επιφάνεια το κεφάλι και ο κορμός του ίδιο αγάλματος . Το άγαλμα απεικονίζει το Σάτυρο, καταλυμένο από θεία μανία και έκσταση. Εντυπωσιακό είναι το επίτευγμα του καλλιτέχνη να συλλάβει και να αποδώσει την έκσταση στο πρόσωπο του σατύρου με τα μάτια ορθάνοιχτα, τα έντονα ανασηκωμένα φρύδια και την έντονη χορευτική στάση του κορμιού. Ο Paulo Moreno, μελετητής, είναι πεπεισμένος ότι το άγαλμα είναι δημιουργία του Πραξιτέλη.

17.   Ο Αποξυόμενος της Κροατίας

Το 1999 ανασύρθηκε από τη θάλασσα της Αδριατικής ένα σχεδόν ακέραιο χάλκινο άγαλμα σε φυσικό μέγεθος (1,92μ.). Εντοπίστηκε στη δυτική πλευρά της Κροατίας που βρέχεται από την Αδριατική. Το άγαλμα παριστάνει έναν όρθιο γυμνό αθλητή, στον τύπο του Αποξυομένου, δημοφιλής στην κλασσική αρχαιότητα.

18.   Το χάλκινο αγαλματίδιο της Άρτεμης

Το χάλκινο αγαλματίδιο της Άρτεμης του 4ου αι. π.Χ., ανελκύστηκε από ψαρά τον Μάιο του 1959 στα ανοιχτά της Μυκόνου. Εκτίθεται στο Ε.Α.Μ.

19.   Χάλκινο κεφάλι από τα Κύθηρα

Συλλέχθηκε σε ρηχά νερά μπροστά από το χωριό της Αγίας Πελαγίας στο νησί των Κυθήρων, νότια της Πελοποννήσου.

ΠΗΓΗ: ΟΜΑΔΑ ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ 

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

www.dimokratiki.gr

https://www.npr.org/2014/02/27/282529596/a-greek-treasure-pulled-from-the-sea-disappears-again-in-gaza?t=1605881318643

http://www.kafeneio-gr.com/2009/04/13_13.html

https://www.cnnturk.com/2011/turkiye/01/20/2.bin.yillik.heykeli.yurtdisina.satacakti/603877.0/index.html

https://culturalpropertynews.org/italian-court-orders-getty-to-return-bronze-victorious-youth-after-over-40-years/

https://culturalpropertynews.org/italian-court-orders-getty-to-return-bronze-victorious-youth-after-over-40-years/

https://www.mixanitouxronou.gr/poios-itan-telika-o-efivos-ton-antikythiron-o-anapantitos-arxaiologikos-grifos-kai-o-agonas-ton-ellinon-syntiriton-na-apokatastisoun-tis-vlaves-pou-prokalese-me-oksy-kai-tsimento-enas-gallos-glyp/

https://greekerthanthegreeks.com/2017/09/25-of-most-famous-ancient-greek-statues.html

https://greekerthanthegreeks.com/2017/09/25-of-most-famous-ancient-greek-statues.html

http://odysseus.culture.gr/h/4/gh430.jsp?obj_id=5564

https://1-2.gr/2018/02/17/arhaia-glypta-se-nayagia/

http://www.getty.edu/publications/artistryinbronze/large-scale-bronzes/3-koutsouflakis/