Αναρτήσεις
ΕΡΕΥΝΑ: ΟΜΑΔΑ ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ
Φωτογραφική Επιμέλεια : ΧΡΟΝΟΣ
Ο χώρος του ιερού της Ορθίας Αρτέμιδος βρίσκεται στον αρχαίο
Δήμο των Λιμνών της Σπάρτης. Σήμερα ο επισκέπτης του χώρο(είναι κλειστός αρκετά
χρόνια) μπορεί παρατηρήσει το κρηπίδωμα του ναού στο δυτικό άκρο του
περιφραγμένου χώρου, τα υπολείμματα του βωμού της ρωμαϊκής περιόδου καθώς και
τμήματα των θεμελιώσεων του αμφιθεάτρου.
Στα ανατολικά του ναού σώζεται ο μεγάλος ορθογώνιος βωμός που είναι κτισμένος από πλακοειδείς πέτρες.
Σε καλή κατάσταση στα νότια του ναού της Αρτέμιδος, διατηρείται το μεγάλο πεταλόσχημο αμφιθέατρο που κτίστηκε τον 3ο αι. μ.Χ. Σε αυτό κάθονταν οι λατρευτές και οι θεατές των αγώνων των παίδων. Στο χώρο βρέθηκαν μάλιστα και πήλινες μάσκες. Αυτές προφανώς χρησιμοποιούνταν σε οργιαστικές τελετουργίες που γίνονταν στο ιερό. Οι μαρμάρινες στήλες με τα δρεπάνια και οι βωμοί που φέρουν επιγραφές αποτελούν αφιερώματα των παιδιών που πέρασαν επιτυχώς τη δοκιμασία της διαμαστιγώσεως και πέτυχαν να καταταγούν στις ομάδες των εφήβων.
Ο πρώτος ναός προς τιμήν της Αρτέμιδος, που κτίστηκε κατά τον 8ο ή 7ο αι. π.Χ., είχε μικρές διαστάσεις και στηρίγματα των οποίων σώθηκαν οι πλακοειδείς βάσεις, στον άξονα ανατολή-δύση για την καλύτερη στήριξη της στέγης. Ο πρώτος αυτός ναός καταστράφηκε κατά τη διάρκεια του 6ου αι. π.Χ. πιθανότατα από πλημμύρα και μόνο μια γωνία του διασώθηκε από τις μετέπειτα μετασκευές του κτηρίου.
Στη θέση του κτίστηκε ένας νέος ναός, τα κατάλοιπα του οποίου με νεώτερες επισκευές είναι ορατά μέχρι σήμερα. Πάνω σε λίθινο κρηπίδωμα διαστάσεων 17μ. Χ 6,60 μ. ήταν κτισμένος ένας δίστυλος εν παραστάσι ναός (σηκός και πρόπυλο με δύο δωρικούς κίονες στην πρόσοψη). Η ανωδομή του από ωμές πλίνθους δε διασώθηκε στις μέρες μας, τα αφιερώματα όμως από πωρόλιθο, που βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το αέτωμα του ναού κοσμούσαν ανάγλυφοι αντωποί λέοντες.
Η γιορτή της ορθωσίας Αρτέμιδας καθιερώθηκε στην Σπάρτη όταν ο Ορέστης και η Ιφιγένεια είχαν αρπάξει το ξοάνο της Θεάς από την χώρα των Ταύρων.
Στα ανατολικά του ναού σώζεται ο μεγάλος ορθογώνιος βωμός που είναι κτισμένος από πλακοειδείς πέτρες.
Σε καλή κατάσταση στα νότια του ναού της Αρτέμιδος, διατηρείται το μεγάλο πεταλόσχημο αμφιθέατρο που κτίστηκε τον 3ο αι. μ.Χ. Σε αυτό κάθονταν οι λατρευτές και οι θεατές των αγώνων των παίδων. Στο χώρο βρέθηκαν μάλιστα και πήλινες μάσκες. Αυτές προφανώς χρησιμοποιούνταν σε οργιαστικές τελετουργίες που γίνονταν στο ιερό. Οι μαρμάρινες στήλες με τα δρεπάνια και οι βωμοί που φέρουν επιγραφές αποτελούν αφιερώματα των παιδιών που πέρασαν επιτυχώς τη δοκιμασία της διαμαστιγώσεως και πέτυχαν να καταταγούν στις ομάδες των εφήβων.
Ο πρώτος ναός προς τιμήν της Αρτέμιδος, που κτίστηκε κατά τον 8ο ή 7ο αι. π.Χ., είχε μικρές διαστάσεις και στηρίγματα των οποίων σώθηκαν οι πλακοειδείς βάσεις, στον άξονα ανατολή-δύση για την καλύτερη στήριξη της στέγης. Ο πρώτος αυτός ναός καταστράφηκε κατά τη διάρκεια του 6ου αι. π.Χ. πιθανότατα από πλημμύρα και μόνο μια γωνία του διασώθηκε από τις μετέπειτα μετασκευές του κτηρίου.
Στη θέση του κτίστηκε ένας νέος ναός, τα κατάλοιπα του οποίου με νεώτερες επισκευές είναι ορατά μέχρι σήμερα. Πάνω σε λίθινο κρηπίδωμα διαστάσεων 17μ. Χ 6,60 μ. ήταν κτισμένος ένας δίστυλος εν παραστάσι ναός (σηκός και πρόπυλο με δύο δωρικούς κίονες στην πρόσοψη). Η ανωδομή του από ωμές πλίνθους δε διασώθηκε στις μέρες μας, τα αφιερώματα όμως από πωρόλιθο, που βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το αέτωμα του ναού κοσμούσαν ανάγλυφοι αντωποί λέοντες.
Η γιορτή της ορθωσίας Αρτέμιδας καθιερώθηκε στην Σπάρτη όταν ο Ορέστης και η Ιφιγένεια είχαν αρπάξει το ξοάνο της Θεάς από την χώρα των Ταύρων.
Ενώ υπάρχει και μια άλλη εκδοχή όπως μας πληροφορεί ο
Παυσανίας στα ‘’Λακωνικά’’.
Στην Σπάρτη υπήρχε ο ναός της Ορθίας ή Ορθωσίας Αρτέμιδος
που ονομαζόταν επίσης Λυγοδέσμα επειδή το ξόανό της, ευρέθη μέσα σε έναν θάμνο
λυγαριάς του οποίου τα κλαδιά ετυλίχθησαν γύρω από το ξόανο και το
σταθεροποίησαν σε όρθια θέση: "ΚΑΛΟΥΣΙ ΔΕ ΟΥΚ ΟΡΘΙΑΝ ΜΟΝΟΝ ΑΛΛΑ ΚΑΙ
ΛΥΓΟΔΕΣΜΑΝ ΤΗΝ ΑΥΤΗΝ, ΟΤΙ ΕΝ ΘΑΜΝΩΙ ΛΙΓΩΝ ΕΥΡΕΘΗ, ΠΕΡΙΕΙΛΗΘΕΙΣΑ ΔΕ Η ΛΥΓΟΣ
ΕΠΟΙΗΣΕ ΤΟ ΑΓΑΛΜΑ ΟΡΘΟΝ"
Επίσης ο Παυσανίας αναφέρει πως όταν οι Σπαρτίατες έβλεπαν
το άγαλμα της θεάς, παραφρονούσαν, με αποτέλεσμα να βιαιοπραγούν μεταξύ τους
πάνω από το βωμό. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την έπισκεψη τους στο μαντείο των
Δελφών για να πάρουν χρησμό που έλεγε ότι έπρεπε να βρέχουν με ανθρώπινο αίμα
τον βωμό πριν την θυσία. Ο Λυκούργος καθιέρωσε τότε το μαστίγωμα εφήβων πάνω
στον βωμό, αντί της ανθρωποθυσίας με κλήρο.
Κατά την διάρκεια τής γιορτής πλήθος κόσμου παρακολουθούσε τις ιερόπραξίες,
τους λατρευτικούς χορούς και τους αγώνες παίδων και εφήβων.
0 ΧΡΟΝΟΠΛΗΚΤΟΙ:
Δημοσίευση σχολίου