Μυστικός Δείπνος - Leonardo DaVinci

Φωτογραφία από επίσκεψη μου

Επιμέλεια άρθρου:ΕΚΠΤΩΤΟΣ

Η τοιχογραφία "Μυστικός Δείπνος" του Λεονάρντο Ντα Βίντσι που βρίσκεται στο Μιλάνο (στην τραπεζαρία της μονής Σάντα Μαρία ντέλε Γκράτσιε) και δημιουργήθηκε μεταξύ των ετών 1495 - 1497 , είναι ένα από τα πιο διάσημα έργα τέχνης και συγχρόνως ένα από τα πιο μυστήρια. Μυστήριο, γιατί έκτοτε οι ιστορικοί καταπιάστηκαν να λύσουν έναν σωρό γρίφους που «κρύβει» το έργο...  Λένε, ότι ο πίνακας έγινε χωρίς καμία αρχικά έμπνευση αλλά το αποτέλεσμα βρίθει από συμβολισμούς, χρώμα και εκφραστικότητα των μορφών.

Ο πίνακας απεικονίζει το Μυστικό Δείπνο του Ιησού με τους μαθητές του. Η σκηνή έχει προκαλέσει κάποιες αντιρρήσεις, καθώς κάποιοι υποστηρίζουν, ότι εκείνη τη στιγμή ο Ιησούς ανακοινώνει στους μαθητές ότι "σήμερον εις εξ' ημών θέλει με παραδώσει εις το σταυρωθήναι", και κάποιοι άλλοι, ότι πρόκειται για την στιγμή όπου ο Ιησούς κάνει την τελετή της Θείας Ευχαριστίας...

Και κάπου εδώ αρχίζουν χίλιες δυο ερμηνείες...από τον γνωστό Dan Brown και την Μαρία Μαγδαληνή...ως την Sabrina Sforza Galitzia και την συντέλεια του κόσμου την 1η Νοεμβρίου 4006....

Άλλα ας πάρουμε όλες τις εικασίες εξαρχής...πριν πάμε σε μερικά πραγματικά γεγονότα...



Dan Brown & Μαρία Μαγδαληνή

Ο Dan Brown με το γνωστό best seller του «Ο Κώδικας Ντα Βίντσι» ...συνεχίζοντας το ένδοξο μονοπάτι του βιβλίου το «Εκκρεμές του Φουκώ» του Ουμπέρτο Εκο καθώς και το “ The Holy Blood and the Holy Grail» του Michael Baigent, Richard Leigh, και Henry Lincoln..πήγε ένα βήμα παραπέρα συνθέτοντας ένα πλαίσιο στο οποίο χρησιμοποίησε τον L. Da Vinci (γνωστό ως 12ο Μέγα Μαγιστρο του Κοινού της Σιών), και μερικά έργα του για να σύνθεση το βιβλίο του.
  
Στο κέντρο του πίνακα βλέπουμε τον Ιησού με τον Ιωάννη στα αριστερά του ή την  Μαρία την Μαγδαληνή κατ’ άλλους μελετητές, θεωρώντας ότι ο  Λεονάρντο σαν Μέγας Μάγιστρος της Σιών, υποστήριζε ότι ο Ιησούς ήταν ζευγάρι με την Μαγδαληνή. (προσωπικά δεν θα πάρω θέση). Συνεχίζει λοιπόν το γεγονός ότι φοράνε ίδια ρούχα τοποθετημένα εναλλάξ για να ισχυροποίηση τον συλλογισμό του.

Φωτογραφία από επίσκεψη μου

Θεωρεί ότι ο Ντα Βίντσι μας δείχνει μια άλλη όψη του Απόστολου Πέτρου. Τον παρουσιάζει να προσεγγίζει απειλητικά την "Μαρία την Μαγδαληνή" με το χέρι προτεταμένο στο λαιμό της σαν να είναι ένα μαχαίρι για να της κόψει το κεφάλι. Αυτό πάντα κατά τον Dan Brown δείχνει το μίσος του Απ.Πέτρου προς τη Μαρία και αφ' ετέρου είναι ένας συμβολισμός του Ντα Βίντσι που δείχνει το μίσος του Απ.Πέτρου προς τις γυναίκες και το πόσο κατώτερες τις ένιωθε.
(Προσωπικά πιστεύω ότι ο Απ.Πέτρος ήταν μισογύνης και έκανε ανδροκρατούμενου την εκκλησία, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα).

 

 Συνεχίζοντας ο  Dan Brown λέει ότι ανάμεσα στην επίμαχη μορφή, και τον Ιησού σχηματίζεται ένα "Μ"- αν ακολουθήσουμε τα περιγράμματα και υποθέσουμε οτι τα σώματα τους ενώνονται στους καρπούς πάνω στο τραπέζι - ένα "Μ" που σημαίνει Μαρία, ή Μαγδαληνή.


Παρακάτω στην ιστορία του ο Dan Brown μας δείχνει ότι στο τραπεζι.. Δεν υπάρχει κύπελλο ή δισκοπότηρο, μόνο δώδεκα ποτήρια...Άρα...λείπει ένα απο αυτά που έπρεπε να έχει το περιεχόμενο της Θείας Ευχαριστίας - ένα Δισκοπότηρο... Μήπως όμως το Άγιο Δισκοπότηρο συμβολίζεται από κάποιο πρόσωπο του πίνακα; Μήπως συμβολίζεται, κατά τον Ντα Βίντσι, στο πρόσωπο της Μαρίας Μαγδαληνής και του μυστικού που κρύβει στο σώμα της;




Οι Νέες Ερμηνείες του φαγητού στο Τραπέζι..


Οι ερευνητές Olivier Bauer, Nancy Labonté, Jonas Saint-Martin και Sébastien Fillion, από τη Σχολή Θεολογίας του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ, βρήκαν νέες ερμηνείες του φαγητού στο διάσημο αυτό πινάκα..

«Αναρωτιόμαστε γιατί ο Da Vinci επέλεξε αυτά τα συγκεκριμένα φαγητά, διότι δεν ανταποκρίνονται σε αυτά που περιέγραψαν οι Ευαγγελιστές» αναφέρει ο Bauer. 
«Γιατί διάλεξε ψωμί, ψάρια, αλάτι, κίτρα και κρασί; Γιατί η αλατιέρα είναι πεσμένη μπροστά από τον Ιούδα; Γιατί το ψωμί είναι φουσκωμένο;»

Οι τέσσερις ερευνητές δεν αποδέχονται τις παρατραβηγμένες υποθέσεις του Dan Brown στο best-seller βιβλίο του, Κώδικας Da Vinci, αλλά συμφωνούν ότι ο καλλιτέχνης συμπεριέλαβε σύμβολα και σχόλια στην αναπαράστασή του. 

Προσπάθησε επίτηδες να μπερδέψει και να εξαπατήσει τον παρατηρητή με τα αντιφατικά του σύμβολα και τις διπλές έννοιες.

Για παράδειγμα, η πεσμένη αλατιέρα είναι παραδοσιακά σημάδι κακοτυχίας. Οι ερευνητές αναρωτιούνται εάν αντί να υποδηλώνει την προδοσία του Ιούδα, η αλατιέρα μπορεί να υπαινίσσεται την αποκατάστασή του. Θα μπορούσε να είχε επιλεγεί για να παίξει το ρόλο του προδότη. Και γιατί είναι ο μοναδικός που έχει μπροστά του άδειο πιάτο; Θα μπορούσε να σημαίνει πως είναι πλήρης και κακόβουλος ή πως είναι ο μόνος που δεν εξαπατήθηκε;

Και τα ψάρια όμως υπήρξαν θέμα πολλών μελετών. Αποτελούν ξεκάθαρα μία υπενθύμιση ότι ο Ιησούς πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Θάλασσα της Γαλιλαίας και πως επέλεξε τους Αποστόλους μεταξύ των ντόπιων ψαράδων. Εντούτοις, δεν είναι ξεκάθαρο εάν τα ψάρια είναι ρέγκες ή χέλια.

Κάποιοι υποστηρίζουν πως ο Da Vinci άφησε επίτηδες διφορούμενο το είδος των ψαριών. Το χέλι στα ιταλικά λέγεται aringa, παρόλο που όταν γράφεται arringa σημαίνει «κατήχηση». Η ρέγκα στη βόρεια Ιταλία ονομάζεται renga, και σημαίνει «αυτός που αρνείται τη θρησκεία».


Sabrina Sforza Galitzia και Συντέλεια του κόσμου...

Και φτάνοντας στο άλλο άκρο τον εικασιών..έχουμε την Sabrina Sforza Galitzia (Ιταλίδα ερευνήτρια στο Βατικανό) που υποστηρίζει ότι το κρυφό μήνυμα στον Μυστικό Δείπνο του Λεονάρντο ντα Βίντσι είναι ότι η συντέλεια του κόσμου θα έλθει την 1η Νοεμβρίου του 4006...χάρη σε «έναν μαθηματικό και αστρολογικό» γρίφο, τον οποίο κατάφερε να αποκρυπτογραφήσει από τον διάσημο πίνακα...


Και τώρα ας περάσουμε σε μερικά γεγονότα..

Χάρη σε αξιόπιστη μαρτυρία του Ματεο Μπαντελο που την δεκαετία του 1490 ήταν δόκιμος μοναχός στο δομινικανό μοναστήρι της Σάντα Μαρία ντελε Γρατσιε του Μιλάνου και παρακολουθούσε τον Ντα Βίντσι να εργάζεται στον βορινό τοίχο της τραπεζαρίας του μοναστηριού, ζωγραφίζοντας το μεγάλο αριστούργημα της περιόδου των Σφορτσα, τον "Cenacolo ή Μυστικό Δείπνο" λέει χαρακτηριστικά:

«Έφτανε από νωρίς, σκαρφάλωνε στην σκαλωσιά και στρώνονταν στην δουλειά. Κάπου κάπου έμενε εκεί από το χάραμα ως την δύση, ξεχνώντας να φάει και να πιει, ζωγραφίζοντας ακατάπαυστα. Άλλοτε πάλι περνούσαν δυο, τρεις ακόμα και τέσσερις ήμερες χωρίς να αγγίζει το πινέλο του, αλλά διοχετεύοντας αρκετές ώρες την ήμερα μπροστά στο έργο, με τα χέρια του σταυρωμένα, παρατηρώντας και σχολιάζοντας τις μορφές  μιλώντας στον εαυτό του. 

Τον είδα επίσης, σπρωγμένος από κάποια ακατανίκητη παρόρμηση, μέσα στο καταμεσήμερο, ενώ ο ήλιος βρίσκονταν στο απόγειό του, να αφήνει την Κόρτε Βεκια, όπου εργαζόταν πάνω στο υπέροχο πήλινο άλογό του, για να έρθει στην Σάντα Μαρία ντελε Γκρατσιε, χωρίς να γυρεύει σκιά, να σκαρφαλώνει στην σκαλωσιά, να παίρνει το πινέλο, να προσθέτει μια δυο πινελιές και έπειτα να φεύγει».

Να λοιπόν και μια αυθεντική περιγραφή του μαέστρου εν ώρα εργασίας, που εκφράζει τον δημιουργικό ρυθμό του, τα ξεσπάσματα  της δραστηριότητας, διάσπαρτα από εκείνες τις αινιγματικές περιόδους σιωπηλού διαλογισμού, τις οποίες οι άλλοι έτειναν να θεωρούν εσφαλμένα ως την αδράνεια ενός ονειροπόλου.

Εκείνες οι «μια δυο πινελιές» μας φέρνουν στο νου την επιμελώς  συσσωρευτική φύση της τέχνης του. Αυτό το συμπαγές σάρωμα οπτικής αφήγησης που προκαλεί το θαυμασμό πάνω στο τοίχο της Σάντα Μαρία ντελε Γκρατσιε είναι προϊών χιλιάδων μικροσκοπικών πινελιών, χιλιάδων μικροσκοπικών αποφάσεων...




Για την δημιουργία του πινάκα ο Λεονάρντο δεν εργάστηκε μόνος, αλλά είχε στην διάθεση του μια ομάδα από βοηθούς. Αυτό φαίνεται πάνω στο έργο..καθώς η διαφορά του χεριού του Λεονάρντο με τους άλλου είναι ....το λιγότερο εμφανής.. Όλος ο πίνακας πλην της οροφής και των ανθρώπων δείχνει φτιαγμένος από χέρι κοινού θνητού,άπειρου ζωγράφου ...

Ας δούμε για παράδειγμα το τραπεζομάντιλο...Ο Ντα Βίντσι  είχε μελετήσει όσο κανένας άλλος την απεικόνιση των υφασμάτων. Τα "νερά" που δημιουργεί το ύφασμα,η φυσικότητα με την οποία κυλά προς το έδαφος 'ήταν ένα απ'τα πάθη του.

Σχεδιασμός απεικόνισης υφάσματος από το Ντα Βίντσι

Δεν είναι εύκολο να πιστέψουμε λοιπόν πως αυτό το τραπεζομάντιλο είναι ζωγραφισμένο από τα χέρια του Λεονάρντο Ντα Βίντσι..

Διαβάστε την συνέχεια  ΕΔΩ